Bezsenność – przyczyny i objawy

Bezsenność to jedno z najczęściej występujących zaburzeń snu, które dotyka zarówno osoby młode, jak i starsze. Charakteryzuje się trudnościami w zasypianiu, częstymi wybudzeniami w nocy, zbyt wczesnym budzeniem się lub niemożnością ponownego zaśnięcia, a także uczuciem niewyspania mimo odpowiedniej ilości godzin spędzonych w łóżku. Bezsenność negatywnie wpływa na funkcjonowanie w ciągu dnia, prowadząc do zmęczenia, pogorszenia koncentracji, drażliwości i obniżenia nastroju.

Przyczyny bezsenności

Bezsenność może mieć wiele różnych przyczyn, które często się łączą i potęgują problem.

• Stres i napięcie emocjonalne
  Przewlekły stres, silne emocje, niepokój i napięcie prowadzą do podwyższenia poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który utrudnia wyciszenie układu nerwowego i zasypianie.

• Nieprawidłowa higiena snu
  Nieregularne godziny kładzenia się spać i budzenia się zaburzają rytm dobowy. Korzystanie z urządzeń emitujących niebieskie światło (telefony, komputery, telewizory) bezpośrednio przed snem hamuje produkcję melatoniny – hormonu snu. Niewłaściwe warunki w sypialni, takie jak hałas, nadmierne światło lub niewłaściwa temperatura, również pogarszają jakość snu.

• Choroby przewlekłe i somatyczne
  Bezsenność może być efektem schorzeń takich jak bezdech senny, nadczynność tarczycy, przewlekłe bóle, problemy neurologiczne czy kardiologiczne, które prowadzą do częstych wybudzeń nocnych.

• Zaburzenia psychiczne
  Depresja, stany lękowe, zespół stresu pourazowego często współwystępują z bezsennością. Zaburzenia te powodują trudności z wyciszeniem i zasypianiem, a brak snu z kolei pogłębia objawy psychiczne.

• Nadużywanie substancji pobudzających
  Kofeina, nikotyna, alkohol, a także niektóre leki mogą zaburzać rytm snu i prowadzić do wybudzeń.

Objawy bezsenności

Do najczęstszych objawów bezsenności należą:

• Długie oczekiwanie na zaśnięcie (ponad 30 minut)

• Częste lub długie wybudzenia w trakcie snu

• Zbyt wczesne budzenie się rano z niemożnością ponownego zaśnięcia

• Uczucie niewyspania i zmęczenia po przebudzeniu

• Pogorszenie nastroju, drażliwość, problemy z koncentracją i pamięcią

• Senność, spadek energii i motywacji w ciągu dnia

• Bóle głowy, napięcie mięśniowe

• Problemy ze snem mogą także wpływać na jakość życia seksualnego i relacji interpersonalnych.

  Sposoby na bezsenność

Aby skutecznie radzić sobie z bezsennością, warto zacząć od poprawy higieny snu. Oto kilka podstawowych kroków, które pomogą w lepszym zasypianiu i poprawie jakości snu:

• Stałe godziny zasypiania i budzenia się
  Ustal regularny rytm snu, kładź się spać i wstawaj o tych samych porach każdego dnia, także w weekendy. To pomaga ustabilizować wewnętrzny zegar biologiczny i ułatwia zasypianie.

• Unikanie ekranów elektronicznych na co najmniej godzinę przed snem
  Smartfony, tablety, komputery i telewizory emitują niebieskie światło, które hamuje produkcję melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za senność, co utrudnia zasypianie.

• Stworzenie komfortowych warunków w sypialni
  Zapewnij ciemne, ciche i chłodne pomieszczenie do spania. Optymalna temperatura to około 18-21°C, a ograniczenie hałasu i światła sprzyja głębokiemu snu.

• Techniki relaksacyjne
  Przed snem warto stosować ćwiczenia oddechowe, medytację lub łagodną jogę, które pomagają wyciszyć umysł i ciało.

• Zdrowa dieta sprzyjająca produkcji melatoniny
  Warto spożywać produkty bogate w tryptofan, magnez oraz witaminy z grupy B, które wspierają naturalną produkcję melatoniny i poprawiają jakość snu.

• Regularna aktywność fizyczna
  Ćwiczenia poprawiają krążenie i dotlenienie organizmu, co pomaga w relaksacji i spokojnym zaśnięciu. Należy jednak unikać intensywnej aktywności bezpośrednio przed snem.

Jeśli pomimo tych metod bezsenność utrzymuje się dłużej, istnieje możliwość wsparcia leczenia farmakologicznego. Dostęp do leków nasennych uproszczony jest dzięki e-recepcie, która pozwala szybko i wygodnie otrzymać receptę na Nasen, lek często stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Leki te zawsze powinny być stosowane pod nadzorem lekarza, aby uniknąć działań niepożądanych i uzależnienia.